سال 2021، سالی پر از رویدادهای مهم و تاثیرگذار بود که جهان را تحت تأثیر قرار داد. از همهگیری جهانی کووید-19 گرفته تا تغییرات سیاسی و اجتماعی گسترده، این سال به یادماندنی و پر از چالشها و فرصتهای جدید بود. در این مقاله، به بررسی برخی از مهمترین رویدادهای جهان در سال 2021 خواهیم پرداخت.
همهگیری کووید-19 و واکسیناسیون جهانی
یکی از بزرگترین رویدادهای سال 2021، ادامه همهگیری کووید-19 و تلاشهای جهانی برای کنترل آن بود. با آغاز سال، کشورهای مختلف واکسیناسیون عمومی را آغاز کردند. واکسنهای متعددی از جمله فایزر-بیونتک، مدرنا، و آسترازنکا تایید و توزیع شدند. واکسیناسیون به عنوان کلید اصلی برای مهار بیماری شناخته شد و کشورها برای تامین و توزیع واکسنها تلاشهای گستردهای انجام دادند. با وجود این، چالشهای مربوط به توزیع عادلانه واکسنها و مقاومت برخی افراد در برابر واکسیناسیون، همچنان مانعی بر سر راه مهار کامل همهگیری بود.
بحران تغییرات اقلیمی
تغییرات اقلیمی یکی دیگر از مسائل حیاتی سال 2021 بود. جهان شاهد تعداد زیادی از حوادث طبیعی شدید بود، از جمله آتشسوزیهای گسترده در استرالیا و ایالات متحده، سیلهای مرگبار در اروپا و چین، و موجهای گرما در نقاط مختلف جهان. کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد (COP26) که در گلاسگو، اسکاتلند برگزار شد، یکی از مهمترین نشستهای سال بود که در آن رهبران جهانی تعهدات جدیدی برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مقابله با تغییرات اقلیمی مطرح کردند. این کنفرانس به عنوان فرصتی برای کشورهای جهان به منظور توافق بر سر اقدامات فوری و موثر برای حفظ دمای زمین شناخته شد.
تحولات سیاسی در افغانستان
سال 2021 شاهد تحولات بزرگی در افغانستان بود. پس از دو دهه حضور نظامی ایالات متحده و ناتو در این کشور، نیروهای خارجی در تابستان 2021 از افغانستان خارج شدند. به دنبال این خروج، طالبان به سرعت کنترل کابل و بخشهای وسیعی از کشور را به دست گرفتند. سقوط دولت افغانستان و به قدرت رسیدن دوباره طالبان، موجی از نگرانیها را درباره حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان و دختران، و ثبات منطقهای برانگیخت. جامعه بینالمللی در تلاش بود تا به نوعی با دولت جدید طالبان تعامل کند و از وقوع بحرانهای انسانی و مهاجرت گسترده جلوگیری کند.
انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده و تحلیف جو بایدن
در ایالات متحده، انتخابات ریاست جمهوری 2020 که با تاخیر به دلیل همهگیری کووید-19 برگزار شد، تا سال 2021 همچنان موضوع بحث بود. در ژانویه 2021، جو بایدن به عنوان چهل و ششمین رئیسجمهور ایالات متحده سوگند یاد کرد و کامالا هریس به عنوان نخستین زن و نخستین فرد رنگینپوست و آسیایی-آمریکایی به عنوان معاون رئیسجمهور انتخاب شد. مراسم تحلیف بایدن در حالی برگزار شد که واشنگتن دی.سی تحت تدابیر امنیتی شدید قرار داشت، چرا که تنها چند هفته قبل از آن، حملهای بیسابقه به ساختمان کنگره توسط حامیان دونالد ترامپ رخ داده بود.
حمله به ساختمان کنگره آمریکا
در تاریخ 6 ژانویه 2021، حامیان دونالد ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا در واشنگتن دی.سی حمله کردند. این حمله که به منظور جلوگیری از تایید نتایج انتخابات ریاست جمهوری 2020 توسط کنگره صورت گرفت، به عنوان یکی از تاریکترین روزهای تاریخ معاصر آمریکا شناخته شد. در این رویداد، چندین نفر کشته و دهها نفر زخمی شدند و خسارات زیادی به ساختمان کنگره وارد آمد. این حمله، واکنشهای گستردهای در داخل و خارج از آمریکا برانگیخت و منجر به استیضاح دوم دونالد ترامپ توسط مجلس نمایندگان شد، هرچند که در نهایت در سنا محکوم نشد.
المپیک تابستانی توکیو
المپیک تابستانی 2020 که به دلیل همهگیری کووید-19 به تعویق افتاده بود، سرانجام در سال 2021 در توکیو، ژاپن برگزار شد. این بازیها تحت شرایط بسیار متفاوتی نسبت به دورههای قبلی برگزار شد؛ بدون حضور تماشاگران و با تدابیر بهداشتی شدید. علیرغم چالشها، ورزشکاران از سراسر جهان به رقابت پرداختند و لحظات خاطرهانگیزی را رقم زدند. برگزاری موفقیتآمیز المپیک توکیو، نمادی از مقاومت و پایداری انسانها در برابر سختیها و ناملایمات بود.
بحران مهاجرت و پناهندگان
سال 2021 شاهد بحرانهای مهاجرت و پناهندگان در نقاط مختلف جهان بود. از بحران انسانی در مرز بلاروس و لهستان که منجر به وضعیت وخیمی برای مهاجران شد، تا ادامه بحران پناهندگان سوریه و وضعیت ناگوار در اردوگاههای پناهندگان در یونان و سایر نقاط اروپا، مسائل مرتبط با مهاجرت همچنان یکی از چالشهای بزرگ جهانی بود. علاوه بر این، وضعیت در افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان نیز منجر به موج جدیدی از پناهندگان شد که تلاش میکردند از کشور خارج شوند.
پیشرفتهای علمی و فناوری
در حوزه علم و فناوری، سال 2021 شاهد پیشرفتهای چشمگیری بود. یکی از بزرگترین موفقیتها، ارسال کاوشگر پرسیویرنس ناسا به مریخ و فرود موفقیتآمیز آن بود. این کاوشگر برای جمعآوری نمونههای سنگ و خاک مریخ و جستجوی نشانههای حیات باستانی به کار گرفته شد. همچنین، پیشرفتهای مهمی در زمینههای هوش مصنوعی، انرژیهای تجدیدپذیر، و فناوریهای پزشکی مشاهده شد. توسعه واکسنهای جدید و نوآوری در درمانهای بیماریهای مختلف، از جمله سرطان و بیماریهای نادر، از دیگر دستاوردهای مهم علمی سال 2021 بودند.
تنشهای ژئوپلیتیک
سال 2021 شاهد تنشهای ژئوپلیتیک در نقاط مختلف جهان بود. تنشها میان چین و تایوان افزایش یافت و نگرانیها درباره احتمال برخورد نظامی در منطقه به اوج خود رسید. همچنین، روابط میان روسیه و اوکراین همچنان پرتنش بود و نگرانیها درباره احتمال حمله نظامی روسیه به اوکراین افزایش یافت. در خاورمیانه، درگیریها میان اسرائیل و حماس در غزه بار دیگر شدت گرفت و منجر به کشته شدن صدها نفر و تخریب گسترده شد. این درگیریها بار دیگر بر نیاز به یافتن راهحلهای پایدار و عادلانه برای مسائل پیچیده منطقهای تاکید کرد.
جنبشهای اجتماعی و حقوق بشر
در سال 2021، جنبشهای اجتماعی و حقوق بشر همچنان در نقاط مختلف جهان فعال بودند. جنبش زندگی سیاهان مهم است (Black Lives Matter) در ایالات متحده و کشورهای دیگر به فعالیتهای خود ادامه داد و بر اهمیت عدالت اجتماعی و پایان دادن به تبعیض نژادی تاکید کرد. همچنین، اعتراضات گستردهای در کشورهایی مانند بلاروس، میانمار، و کلمبیا به وقوع پیوست که معترضان خواستار حقوق بشر، دمکراسی، و اصلاحات سیاسی بودند. این جنبشها نشاندهنده تلاشهای مداوم مردم برای دستیابی به حقوق و آزادیهای اساسی خود بودند.
اقتصاد جهانی و بازیابی پس از همهگیری
سال 2021 برای اقتصاد جهانی سالی پر از چالش و فرصت بود. بسیاری از کشورها تلاش کردند تا اقتصادهای خود را پس از ضربههای شدید ناشی از همهگیری کووید-19 بازیابی کنند. بستههای اقتصادی و محرکهای مالی گستردهای توسط دولتها به اجرا درآمد تا به کسبوکارها و افراد آسیبدیده کمک کند. با این حال، مشکلات زنجیره تامین جهانی و افزایش قیمتها، از جمله قیمت انرژی، به چالشهای اضافی برای بازیابی اقتصادی تبدیل شدند. همچنین، نگرانیها درباره نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی همچنان وجود داشت و بسیاری از کارشناسان بر ضرورت اتخاذ سیاستهای موثر برای کاهش این نابرابریها تاکید کردند.
انتخابات و تغییرات سیاسی در کشورهای مختلف
علاوه بر انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، سال 2021 شاهد انتخابات و تغییرات سیاسی مهمی در کشورهای مختلف بود. در ایران، انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و ابراهیم رئیسی به عنوان رئیسجمهور جدید انتخاب شد. در آلمان، انتخابات پارلمانی برگزار شد که به پایان دوران 16 ساله صدراعظمی آنگلا مرکل انجامید و اولاف شولتز به عنوان صدراعظم جدید انتخاب شد. در کشورهای مختلف آفریقا و آمریکای لاتین نیز انتخابات و تغییرات سیاسی مهمی رخ داد که بر تحولات آینده این مناطق تاثیرگذار بود.
سفرهای فضایی خصوصی
سال 2021 شاهد پیشرفتهای مهمی در حوزه سفرهای فضایی خصوصی بود. شرکتهایی مانند اسپیساکس، بلو اوریجین، و ویرجین گلکتیک موفق به انجام سفرهای فضایی با حضور انسان شدند. این سفرها به عنوان آغاز فصل جدیدی در کاوشهای فضایی و امکانپذیری سفرهای تجاری به فضا تلقی شدند. پرتابهای موفق این شرکتها نشاندهنده پیشرفت فناوری و امکانپذیری رویای انسان برای سفر به فضا و حتی اقامت در آن بود.
بحرانهای بهداشتی و بیماریهای دیگر
علاوه بر همهگیری کووید-19، سال 2021 شاهد بحرانهای بهداشتی و شیوع بیماریهای دیگر نیز بود. بیماریهایی مانند ابولا، زیکا، و آنفولانزا همچنان چالشهایی برای سیستمهای بهداشتی جهان به شمار میرفتند. همچنین، نگرانیها درباره مقاومت میکروبی و ظهور ویروسهای جدید نیز وجود داشت. سازمان بهداشت جهانی و سایر نهادهای بینالمللی به همکاری برای مقابله با این چالشها ادامه دادند و بر اهمیت تحقیق و توسعه در حوزه بهداشت و درمان تاکید کردند.
در مجموع، سال 2021 سالی پر از تحولات و چالشهای جهانی بود که در آن تلاشهای بسیاری برای مقابله با بحرانها و بهبود وضعیت زندگی مردم در سراسر جهان انجام شد. این سال نشاندهنده نیاز به همکاری و همبستگی جهانی برای مقابله با مشکلات مشترک و دستیابی به آیندهای بهتر و پایدارتر بود.